02 Eylül tarihde bugün

1633 - Büyük İstanbul yangını başladı. Cibali'de çıkan yangında 20 binden fazla bina kül oldu. Kâtip Çelebi'ye göre, şehrin beşte biri yandı. 1666 - Büyük Londra Yangını başladı ve üç gün sürdü; 13.200 ev ve 87 kilise kül oldu. 1826 - Osmanlı İmparatorluğu'nda Zabıta Teşkilâtı kuruldu. 1872 - Ünlü Lahey Kongresi başladı. Kongrede, Mikhail Bakunin ve Karl Marx arasında şiddetli tartışmalar yaşanacaktır. 1885 - Rock Springs-Wyoming'de sendikalaşmaya çalışan 150 beyaz madenci, Çinli maden işçilerine saldırdı; 28'ini öldürdü, 15'ini yaraladı ve diğer birkaç yüz kadarını da kentten ayrılmaya zorladı.   1922 - Türk Kurtuluş Savaşı: Türk Silahlı Kuvvetleri, Yunanistan hakimiyeti altındaki Eskişehir'i aldı. 1922 - Yunan Orduları Başkomutanı General Trikupis, Türkler tarafından esir alındı. 1925 - Tekke ve zaviyelerin kapatılmasına ve memurların şapka giymesine karar verildi. 1929 - Cumhuriyet gazetesinin düzenlediği ilk güzellik yarışmasında Feriha Tevfik Hanım, "Türkiye Güzeli" seçildi. Feriha Tevfik, sinema ve tiyatro oyuncusu oldu.   1935 - Florida Keys'te kasırga; 423 kişi öldü. 1938 - Hatay Millet Meclisi açıldı. Tayfur Sökmen Devlet Başkanı seçildi. 1941 - Alman ve Sovyet birlikleri, Leningrad yakınında savaşmaya başladı. 1945 - Missouri Zırhlısında, Japonya'nın teslim antlaşması imzalandı. 1945 - Vietnam, Fransa'dan bağımsızlığını ilan etti. 1947 - İstanbul Emniyeti Kaçakçılık Bürosu Şefi, işkence suçundan mahkûm oldu. 1954 - Ho Chi Minh yeni kurulan Kuzey Vietnam Cumhuriyeti'nin Başkanlığına seçildi. 1968 - İran'da deprem: 11 bin kişi öldü. 1969 - ABD'deki ilk ATM cihazı Rockville Centre-New York'ta kuruldu. 1993 - Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) kuruldu. 1994 - Uluslararası Olimpiyat Komitesi, halterci Naim Süleymanoğlu'na "Yüzyılın En Güçlü Sporcusu Ödülü" verdi.   1998 - İsviçre Hava Yolları'na ait bir yolcu uçağı, Peggy's Cove-Yeni İskoçya'da düştü; 229 kişi öldü. 2011 - Türkiye, BM'nin Mavi Marmara Raporunu açıklaması üzerine, İsrail'e karşı 5 maddelik yaptırım kararı aldı.   Doğumlar 1753 - John Borlase Warren, İngiliz Kraliyet Donanması subayı, diplomat ve politikacı (ö. 1822) 1778 - Louis Bonaparte, I. Napolyon'un hayatta kalan üçüncü erkek kardeşi, 1806-1810 arasında Hollanda kralı (ö. 1846) 1812 - William Fox, Yeni Zelandalı siyasetçi ve Yeni Zelanda'da dört dönem Başbakanlık yapan devlet adamı (ö. 1893) 1840 - Giovanni Verga, İtalyan yazar (ö. 1922) 1853 - Wilhelm Ostwald, Alman kimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 1932) 1862 - Stanisław Narutowicz, Leh avukat ve politikacı (ö. 1932) 1863 - Lars Edvard Phragmén, İsveçli matematikçi (ö. 1937) 1866 - Pekka Aakula, Fin siyasetçi (ö. 1928) 1877 - Frederick Soddy, İngiliz kimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 1956) 1878 - Werner von Blomberg, Alman general (ö. 1946) 1892 - Edmund Herring, Avustralyalı asker (ö. 1982) 1894 - Joseph Roth, Avusturyalı romancı (ö 1939) 1898 - Alfons Gorbach, Avusturya Şansölyesi (ö. 1972) 1901 - Andreas Embirikos, Yunan şair ve psikanalist (ö. 1975) 1907 - Pertev Naili Boratav, Türk yazar ve halk edebiyatı araştırmacısı (ö. 1998) 1910 - Donald Watson, İngiliz aktivist (ö. 2005) 1913 Israel Gelfand, Sovyet matematikçi (ö. 2009) Bill Shankly, İskoç futbolcu ve teknik direktör (ö. 1981) 1916 - Lütfi Ömer Akad, Türk yönetmen (ö. 2011) 1918 - Tarık Buğra, Türk roman, hikâye, oyun yazarı ve gazeteci (ö. 1994) 1919 - Marge Champion, Amerikalı dansçı, koreograf ve aktris (ö. 2020) 1920 - Mónica Echeverría, Şilili gazeteci, yazar, oyuncu ve akademisyen (ö. 2020) 1922 - Arthur Ashkin, Amerikalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 2020) 1924 - Daniel arap Moi, Kenyalı siyasetçi (ö. 2020) 1927 - İshak Alaton, Türk iş insanı ve Alarko Holding'in kurucusu (ö. 2016) 1928 - Sebastian Fischer, Alman oyuncu ve dublaj sanatçısı (ö. 2018) 1929 - Hal Ashby, Amerikalı sinema yönetmeni (ö. 1988) 1931 - Wim Anderiesen Jr., Hollandalı eski futbolcu (ö. 2016) 1933 - Mathieu Kérékou, Beninli siyasetçi (ö. 2015) 1934 Chuck McCann, Amerikalı oyuncu, seslendirme sanatçısı, kukla sanatçısı ve komedyen (ö. 2018) Cengiz Topel, Türk pilot yüzbaşı (ö. 1964) 1935 - Carlotta Barilli, İtalyan aktris (ö. 2020) 1936 - Andrew Grove, Macaristan doğumlu Amerikalı mühendis, iş insanı ve yazar (ö. 2016) 1937 - Derek Fowlds, İngiliz oyuncu ve sunucu 1943 - Glen Sather, Kanadalı buz hokeyi oyuncusu, koç ve yönetici 1945 Erika Wallner, Arjantinli ünlü, tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (ö. 2016) Nedim Doğan, Türk tiyatro, sinema, dizi oyuncusu ve senarist (ö. 2010) 1946 - Billy Preston, Amerikalı müzisyen (ö. 2006) 1947 - Louis Michel, Belçikalı liberal siyasetçi 1948 Nate Archibald, Amerikalı eski profesyonel basketbol oyuncusu Christa McAuliffe, Amerikalı öğretmen ve astronot (ö. 1986) 1949 - Hans-Hermann Hoppe, Alman asıllı Amerikalı akademisyen, liberteryen, anarko kapitalist teorisyen ve Avusturya Okulu ekonomisti 1952 - Salih Memecan, Türk karikatürist 1953 Ahmed Şah Mesud, Afgan komutan (ö. 2001) Christina Crosby, Amerikalı eğitimci, aktivist ve yazar (ö. 2021) John Zorn, Avant-garde sanatçısı, bestekâr, aranjör, yapımcı, saksafoncu ve multienstrümentalist 1954 - Antonio Topa, Portekizli mühendis ve siyasetçi (ö. 2021) 1960 - Kristin Halvorsen, Norveçli politikacı 1961 - Carlos Valderrama, Kolombiyalı millî futbolcu 1962 Keir Starmer, Britanyalı siyasetçi ve eski avukat Tracy Smothers, Amerikalı profesyonel güreşçi (ö. 2020) 1964 - Keanu Reeves, Kanadalı sinema oyuncusu 1965 - Lennox Lewis, Jamaika asıllı İngiliz-Kanadalı profesyonel boksör 1966 Salma Hayek, Meksikalı sinema oyuncusu Olivier Panis, Fransız araba yarışçısı 1967 - Andreas Möller, Emekli Alman futbolcu 1968 - Cynthia Watros, Amerikalı sinema oyuncusu 1971 César Sánchez, İspanyol futbolcu Katt Williams, Amerikalı seslendirme sanatçısı 1973 — Hande Ataizi, Türk sinema oyuncusu 1974 — Pınar Altuğ, Türk dizi film oyuncusu ve model 1975 Defne Joy Foster, Türk oyuncu, sunucu ve DJ (ö. 2011) Jill Janus, Amerikalı rock şarkıcısı (ö. 2018) 1976 - Syleena Johnson, Amerikalı R&B şarkıcısı, söz yazarı ve oyuncu 1977 Erhan Çelik, Türk haber sunucusu Felipe Loureiro, Brezilyalı futbolcu Frédéric Kanouté, Malili futbolcu 1980 - Danny Shittu, Nijeryalı futbolcu 1981 - Ferhat Çerçi, Türk-Alman futbolcu 1982 - Joey Barton, İngiliz futbolcu 1986 - Gonca Vuslateri, Türk dizi oyuncusu 1987 Scott Moir, Kanadalı patenci Tuğba Yurt, Türk pop müzik şarkıcısı 1988 - Javi Martínez, İspanyol millî futbolcu 1989 - Zedd, Rus-Alman müzik yapımcısı ve DJ 1990 Yuya Hikichi, Japon futbolcu Darren Mattocks, Jamaikalı futbolcu 1992 - Emiliano Martínez, Arjantinli milli futbolcu 1993 - Keita Fujimura, Japon futbolcu 1995 Ömer Yıldız, Türk futbolcu İbrahim Demir, Türk futbolcu 1996 Ege Arar, Türk basketbolcu Reece Burke, İngiliz futbolcu 1997 - Kemal İşlemek, Türk futbolcu 1998 - Devrim Özkan, Türk oyuncu   Ölümler 421 - III. Constantius, Roma İmparatoru (d. ?) 449 - Simeon Stylites, Hristiyan Süryani asketik aziz (d. 390) 1106 - Yusuf bin Taşfin, Murabıt hükümdarı (d. 1009) 1274 - Prens Munetaka, Kamakura şogunluğunun altıncı şogunu (d. 1242) 1651 - Kösem Sultan, Osmanlı Saltanat Naibesi ve Valide Sultan (d. 1590) 1652 - Jusepe de Ribera, İspanyol ressam ve gravürcü (d. 1591) 1686 - Arnavut Abdurrahman Abdi Paşa, Osmanlı asker ve devlet adamı (d. 1616) 1793 - William Hill Brown, Amerikalı roman yazarı (d. 1765) 1813 - Jean Victor Marie Moreau, Fransız general (d. 1763) 1820 - Jiaqing, Çin'in Qing Hanedanı'nın yedinci imparatoru (d. 1760) 1834 - Thomas Telford, İskoç kökenli mühendis, mimar ve taş ustası (d. 1757) 1840 - Franz Meyen, Prusyalı bir doktor ve botanikçiydi (d. 1804) 1844 - Vincenzo Camuccini, İtalyan ressam (d. 1771) 1862 - Afanasiy Yakovleviç Uvarovskay, Saha Türkü yazar (d. 1800) 1865 - William Rowan Hamilton, İrlandalı matematikçi (d. 1805) 1865 - John Macadam, İskoç - Avustralyalı bir kimyager, tıp öğretmeni, Avustralyalı politikacı (d.    1872 - N. F. S. Grundtvig, Danimarkalı filozof, din bilgini, öğretmen, tarihçi ve şair (d. 1783) 1877 - Konstantínos Kanáris, Yunan denizci ve siyasetçi (d. 1793) 1898 - Wilford Woodruff, İsa Mesih'in Son Zaman Azizler Kilisesi'nin 4. başkanı (d. 1807) 1910 - Henri Rousseau, Fransız ressam (d. 1844) 1933 - Leonardo Bistolfi, İtalyan heykeltıraş (d. 1859) 1937 - Pierre de Coubertin, Fransız pedagog, tarihçi ve sporcu (d. 1863) 1943 - Marsden Hartley, Amerikalı ressam (d. 1877) 1949 - Cemil Bilsel, Türk hukukçu, siyasetçi ve akademisyen (d. 1879) 1963 - Fazlullah Zahidi, İranlı eski general ve devlet adamı (d. 1897) 1968 - Sabiha Sertel, Türk gazeteci ve yazar (d. 1895) 1969 - Ho Chi Minh, Vietnam Devlet Başkanı (d. 1890) 1973 - J.R.R. Tolkien, İngiliz yazar (d. 1892) 1973 - Şirali Müslümov, Azeri çiftçi, dünyanın en yaşlı insanı olduğu iddia edilmekte (d. 1805) 1983 - Feri Cansel, Türk sinema oyuncusu (d. 1944) 1991 - Alfonso García Robles, Meksikalı politikacı ve Nobel Barış Ödülü sahibi (d. 1911) 1992 - Barbara McClintock, 1983 yılı Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi Amerikalı bilim insanı (d. 1902) 1995 - Hıfzı Oğuz Bekata, Türk siyasetçi, avukat ve gazeteci (d. 1911) 1997 - Viktor Emil Frankl, Holokost'tan kurtulan Avusturyalı nörolog ve psikiyatr (d. 1905) 2001 - Christiaan Barnard, Güney Afrikalı kalp cerrahı (d. 1922) 2011 - Felipe Camiroaga, Şilili radyo ve televizyon sunucusu (d. 1966) 2013 - Valérie Benguigui, Fransız oyuncu ve tiyatro yönetmeni (d. 1965) 2013 - Ronald Coase, Büyük Britanya asıllı Amerikalı ekonomist ve Nobel Ekonomi Ödülü sahibi (d. 1910)   2013 - Frederik Pohl, Amerikalı bilimkurgu yazarı (d. 1919) 2013 - Paul Scoon, Grenadalı siyasetçi (d. 1935) 2013 - Alain Testart, Fransız sosyal antropolog (d. 1945) 2014 - Thierry Bianquis, Fransız akademisyen, doğubilimci ve Arap kültürü uzmanı (d. 1935) 2014 - Steven Joel Sotloff, İsrail asıllı Amerikalı gazeteci (d. 1983) 2015 - Brianna Lea Pruett, Amerikalı şarkıcı, şarkı sözü yazarı, müzisyen, ressam, şair ve fotoğrafçı (d. 1983)   2015 - Simo Salminen, Fin televizyon sanatçısı ve aktör (d. 1932) 2016 - Gary D, Alman elektronik müzisyeni ve DJ (d. 1964) 2016 - Jerry Heller, Amerikalı müzik yapımcısı (d. 1940) 2016 - İslam Kerimov, Özbekistan Devlet Başkanı (d. 1938) 2016 - İhsan Sıtkı Yener, Türk öğretmen ve eğitimci (F klavyenin mucidi) (d. 1925) 2017 - Marge Calhoun, Amerikalı sörfçü (d. 1926) 2017 - Xiang Shouzhi, Çinli general ve devrimci (d. 1917) 2018 - Elsa Bloise, Arjantinli tiyatro oyuncusu (d. 1926) 2018 - Giovanni Battista Urbani, İtalyan siyasetçi (d. 1923) 2018 - Claire Wineland, Amerikalı aktivist, hayırsever ve yazar (d. 1997) 2019 - Atli Eðvaldsson, İzlandalı eski millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1957) 2019 - Gyoji Matsumoto, Japon eski millî futbolcu (d. 1934) 2019 - Frederic Pryor, Amerikalı ekonomist (d. 1933) 2020 - Philippe Daverio, Fransız asıllı İtalyan sanat eleştirmeni, eğitimci, yazar, siyasetçi ve televizyon sunucusu (d. 1949)   2020 - MJ Appaji Gowda, Janata Dal (Laik) siyasi aktivist ve Karnataka Yasama Konseyi üyesi (d. 1951) 2020 - Irving Kanarek, Amerikalı ceza savunma avukatı (d. 1920) 2020 - Celeste Nardini, İtalyan siyasetçi (d. 1942) 2020 - Agustín Roberto Radrizzani, Arjantinli Roma Katolik Kilisesi başpiskoposu (d. 1944) 2020 - Wanda Seux, Paraguay doğumlu Meksikalı kabare sanatçısı, aktris ve dansçı (d. 1948) 2020 - Dave Zeller, Amerikalı profesyonel basketbol oyuncusu (d. 1939) 2021 - Alemayehu Eshete, Etiyopyalı caz şarkıcısı (d. 1941) 2021 - Aydın İbrahimov, Azerbaycan güreşçisi (d. 1938) 2021 - Sidharth Shukla, Hint aktör, sunucu ve model (d. 1980) 2021 - Hashibur Rahman Swapon, Pakistan doğumlu Bangladeşli siyasetçi (d. 1954) 2021 - Mikis Theodorakis, Yunan söz yazarı, besteci, aktivist ve siyasetçi (d. 1925) 2022 - Mišo Cebalo, Hırvat satranç oyuncusu (d. 1945) 2022 - Jordi Cervelló, Katalan kökenli İspanyol besteci (d. 1935) 2022 - Frank Drake, Amerikalı astronom ve astrofizikçi (d. 1930) 2022 - Angus Gaye, Grenada asıllı İngiliz müzisyen, şarkıcı ve albüm yapımcısı (d. 1959)   sonalanya Hamdi Acet